Kereste

Kereste

Hammaddesi ağaç olan, yapılarda, sanayide ve daha pek çok alanda kullanılan belirli ölçülerde tomruklardan kesilen ahşap malzemeye kereste ismi verilir. Kereste marangozluk, inşaat sektöründe, kullanılmak için kesilerek biçildikten sonra işlenmeye hazır bir hale getirilen ve bekletilen ağaçlara denir. Ahşap sürekli nem ve oksijen varlığında çürür. Kurutulmuş kerestenin direnci, sertliği, çivi ve boya tutma kabiliyeti artar. Bu yüzden keresteleri fırınlanmış ve kurutulmuş hale getiriyorlar. Dünyanın en önde gelen kereste üreticisi ülkeler ise ABD, Kanada, Çin, Brezilya ve Almanya’dır.
Dünyadaki en sağlam ağaçlar arasında bulunan Balsa ağacı, Orta ve Güney Amerika’da yetişen bir ağaçtır. Balsa sağlam ve dayanıklı olmasına rağmen kolay bir şekilde işlenebilen bir ağaçtır. Hatta son derece dayanıklı olan meşe ağacından bile daha dayanıklı bir forma sahiptir.
Suya Dayanıklı Ahşap Ürünler arasında beyaz meşe ve tik vardır. Bunlar ayrıca bükülmeye, çürümeye, çatlamaya veya bükülmeye karşı dayanıklı uzun ömürlü ağaçlardır. Bu yoğun ahşaplar çok fazla bakıma ihtiyaç duymaz ve çürümeyi, nemi ve böcekleri kovma konusunda doğal bir yeteneğe sahiptir.

Kullanım Alanları

Kerestelerin özelliklerine göre kullanım alanları da değişiyor. Her Kereste, özelliğine göre iç dekorasyon, inşaat, yapı malzemesi, mobilya yapımı gibi pek çok farklı alanda yapılabiliyor. Hala ahşap evlerin yapılması ile döşeme, kapı, kasa, iskele ve pencere gibi bölümlerde kereste kullanılır. Ağaçtan yapılabilecek ve yapılanların sayısı çok fazladır. Bu nedenle de insan hayatı boyunca da keresteye her zaman ihtiyaç duyar.

Kereste Çeşitleri

Genel itibarıyla keresteleri ağaç ağırlık ve yoğunluğu üzerinden iki çeşitte ayırabiliriz:

a) Sert ağaçlardan oluşan keresteler
Sert ağaç türlerinden elde edilen kereste en çok mobilya, döşeme, ahşap kalıplar ve ince kaplamalarda kullanılır. Bu alanlarda kullanılan ağaçlar arasında Meşe, akçaağaç, huş, ceviz, kayın, maun, balsa, tik ve kızılağaç bulunur.

b) Yumuşak ağaçlardan oluşan keresteler
Bu ağaçların genellikle iğneleri ve kozalakları vardır, bu nedenle onları ladin veya çam ağaçları gibi iğne yapraklılar olarak bilinir. Yumuşak ağaç ağaçlarının diğer örnekleri arasında sedir, Douglas köknar, ardıç, sekoya, selvi ve karaçam bulunur.

Pafta Mühendislik ’in Kereste Çeşitleri
a) Meşe Kereste
b) Kayın Kereste
c) Ceviz Kereste
d) Ihlamur Kereste
e) Tik Kereste
f) İroko Kereste

Meşe Kereste

Meşe ağacı oldukça uzun ömürlü bir ağaçtır ve ortalama ömrü 400 senedir. Çok fazla suya ihtiyaç duyan meşe ağacı yağmurlu bölgelerde kolaylıkla yetiştirilebilir. Bu ağacının kerestesi çok dayanıklıdır. Meşe ağacı kolay kesilebilen ve işlenebilen bir ağaç türüdür. Genellikle 25 metre uzunluğunda bir boya sahip, sağlam ve dayanıklı bir yapısı olduğu için kötü hava koşullarından da kolay kolay etkilenmeyen bir ağaç türüdür.
Sert meşe genellikle yapıların dış ve iç bölümlerinde, kapı, pencere, merdiven, döşeme kaplaması, parke yapımında kullanılır. Yumuşak meşeler ise mobilya üretiminde, yapıların iç bölümlerinde, dekorasyon uygulamalarında görülür. Doğramalarda, gemicilikte, köprü ve iskele yapımında tercih edilir. Meşenin sert ve yumuşak olmasa çoğunlukla yetiştiği yer bağlıdır.

Kayın Kereste

Kayın ağacı Ortalama olarak 700 sene yaşayabilen bu ağaçların kuru dal ve yaprakları şifa deposudur. Kayın ağacı yaklaşık olarak 40 metre kadar uzayabilmektedir. Nemli olan topraklarda yetişen, yaprakları püskül gibi olan meyveli bir ağaçtır. Orta bir sertliğe sahip olan kayın ağacı, sağlam bir yapıya sahiptir. Bu kereste açık renkli olup yeknesak gözeneklidir, çizilmeye karşı dayanıklı bir türdür, cilayı çok iyi kabul eder. Üst seviyede tornalanma özelliğine sahip ve buharlama ile bükülme özellikleri çok daha iyidir.
Diğer yapraklı ağaçlardan daha geniş bir kullanım yerine sahiptir. Mobilya sektöründe kerestesi sık sık tercih edilir. Ayrıca alet sapları marangoz tezgâhları, sandal ve fırın küreği gibi farklı alanlarda tercih edilir. Yine oyuncak, araba, sandık ve kontrplak yapımında da kullanılırken parke yapımında da tercih edilen bir ağaçtır. Genel itibarıyla kerestenin önemli hammaddelerinden biridir.

Ceviz Kerestesi

Hızlı büyüyen ve boyu 25 ile 40 metre arasına kadar uzayan ağaç çeşididir. Büyük bir alanı kaplar. 300 ile 500 m2 bir alanı kaplayabilir. Ceviz kerestesi elyaflı bir yapıya sahip olup oldukça ağırdır. Genel olarak ceviz ağacı; -25°C’, +38°C’ ye kadar dayanıklılık gösterir. Dış kabuğu sarı ve gri, göbek kısmı ise açık sütlü kahveden koyu kahveye kadar değişim gösterir.
Ceviz Kerestesini çok sağlam bir şekilde çivi ve vida tutar. Kolay yarılır ve kolay işlenir. İç mimari ve klasik mobilyada tercih edilen bu kereste ancak usta ve tecrübeli bir elde işlenmelidir. Ceviz kerestesi genel olarak mobilya, oto iç tasarım, kapı ve silah sanayinde yaygın şekilde kullanılır.

Ihlamur Kereste

Oldukça hızlı büyüyen Ihlamur ağacı ıhlamurgiller familyasına ait bir ağaç türüdür. 30 metreyi bulan boyu ile Anadolu’nun heybetli ağaçları arasında yer alır. Olgun odun özelliklerine sahiptir. Biraz çarpılma eğilimi olmasına rağmen iyi ve oldukça çabuk kurutulur. İyi sonuç alabilmek için yavaş kurutulmalıdır. Az dayanıklı olup, mantar ve böceklere karşı hassastır. Kolay emprenye edilir.

Ihlamur, fiziksel etkilere dayanımı az bir ağaç türüdür. Bu sebeple kolay işlenebilir. Üzerinde kullanılan vida veya çivilere daha az dayanıklıdır. Tutkallandığında iyi bir sonuç verir; ancak zor verniklenir. Arı kovanı iskeleti, Şapka kalıpları, müzik aletlerinde, rezonans tablası olarak, piyano, arp, oyuncaklar, yassı fırça sapları, tornacılık, yapımında kullanılır.

Tik (Teak) Kereste

Ortalama olarak 30 ile 45 metre boylarında olan bu ağaç, daha çok turuncu ve karamel renklerine sahiptir. Tik ağacı, sıkı lifli ve yağlı bir dokuya sahiptir. Bu özelliği sayesinde Tik ahşaplar böceklenme yapmaz, kurt barındırmazlar. Tik ağacı her türlü hava koşullarına dayanabilen, yılların yıpratamadığı ağaç türüdür bu yüzden dünya çapında değerli ve pahalı ağaçlar arasında yer almaktadır.
Tik Kerestesi kaplamalarda kullanıldığından ticari bir ağaçtır. Bu kereste dış koşullara ve çürümeye karşı dayanıklıdır bu nedenle dış mekân mobilyaları ve dış mekân ürünlerinde rahatlıkla kullanılabilir. Tik kerestelerin su ile temas etme özelliği vardır özellikle deniz suyuna karşı uzun yıllar dayanıklılık gösterebilir. Dünya genelinde gemi üretimi, dış cephe kaplamalar, mobilya ve bahçe takımları üretiminde çok sık kullanılır. Belirli aralıklarla ahşaba yapılacak bakım ile uzun süre kullanımı mümkündür.

İroko Kereste

İroko ağacı, Afrika yağmur ormanlarında yetişen ve boyu 130 metreye kadar çıkabilen bir ağaç türüdür. İroko ağacı suya dayanıklıdır ve bu sayede diğer ağaçlara göre uzun yıllar boyunca kullanılabilir. İçerisinde yağ bulundurduğu için su tutmaz ve bu sayede bakteri üretimi yapmaz. Iroko ağacı yaşken kesildiğinde, gövde reçine sızıntıları kesilen bölgeyi kaplar ve sertleşir. Bu madde cam gibi bir yüzey oluşturur ve çürümeyi engeller.
Su, nem, güneş gibi doğa koşullarına dayanıklı olan İroko, bu özellikleri nedeniyle parke, tekne, yat, gemi ve güvertelerde de kullanılan, dış mekân mobilyalarında özellikte tercih edilen bir ağaç türüdür.

Kavak Kereste

Boyları 10 ila 20 metre arasında değişen kavak ağaçları Mart-Nisan aylarında çiçek açmaya başlar. Bu ağaç ömrü 170 seneyi geçmez. Akarsu kenarları ve dolma araziler kavak ağacı için ideal yerlerdir. Rutubetli yerleri çok seven bir ağaç olduğunu söyleyebiliriz. En yaygın kavak türleri servi kavağı, kara kavak, titrek kavak ve boz kavak olarak bilinmektedir.

Kavak ağacı kuruduğunda çok fazla şekilde değişikliği yaşaması nedeni ile mobilya üretiminde doğrudan kullanılmasa da işlenerek pek çok farklı yerde kullanılabilir. Bu ağaç türleri mobilya üretiminin farklı aşamalarında tercih edilebilir. Kalın çaplı kavaklar genellikle kaplama ve kontrplak endüstrisinde değerlendirilmektedir. Kibrit yapımında kavak odunu kullanılmaktadır. Ayrıca tersimat masaları, ambalaj sandıkları, kuru maddeler için fıçılar ile sunta ve yonga-lif levhalarının yapımında kavak odunları geniş ölçüde kullanılmaktadır.

Çam Kereste

Yaprak dökmeyen tek ağaç türü olan çamlar diğer ağaçlar gibi sonbaharda yaprakları taze durur ve yaz kış hep yeşildir. Bir diğer özelliği ise uzun ömürlü ve dayanıklı olmasıdır. Ayrıca iğneleri ve kendi ürünü olan kozalağı bulunur. Dayanıklı yapısı sayesinde her iklimde yaşayabilir. 40 metre boya ulaşabilen ve 200 yıla kadar kolayca yaşayabilen ağaç türüdür.

Dayanıklı odun yapısı sayesinde kerestesi mobilya sektöründe kullanılır. Çam ağacının kendi ürettiği reçinesinden çam sakızı üretilmektedir. İç ve dış cephe kaplamalarında, kaplamacılıkta, kontrplak, oymacılıkta, tornacılıkta, tel direği, maden direği, su içi inşaatlarda ve travers olarak kullanılabilir. Binalarda kapı, pencere, doğrama, köprü inşaatı, uçak ve gemi güverte döşemeleri, ağaç malzemenin kullanılabileceği her yerde değerlendirilebilir. Bu kereste kolay işlenir, iyi tutkallanır, elastikiyeti iyi, boyanıp cilalanabilir, ayrıca iyi çivi tutar ve renk verilebilir

Ladin Kereste

Ladin ağaçlarının ortalama yaşama süreleri 400 yıl kadardır. Düzgün gövdeli ve alacalı renge sahip ve genel olarak soğuğa karşı dayanıklı olsa da güneşli ortamları sever. Ladin ağacının farklı çeşitlerinden biri olan mavi ladin, rengi ile oldukça ilginç ağaçlar arasındadır. Kuzey Yarımküre ‘de yağışlı ve serin iklime sahip olan yerlerde yetişen ladin ağacı, doğaya ve insan yaşamına katkıları sayesinde, her bitki gibi oldukça önemli bir ağaçtır.

 Kerestesi, mobilya, inşaat vb. sektörlerde ara mamul ve mamul olarak kullanılan ladin kereste oldukça hafif ve işlenmesi kolay olan bir ağaç türüdür. Cilalanma ve vidalanma kabiliyeti yüksektir. Ladin kerestesi Hızlı ve iyi kurutulur, çatlamaya meyilli azdır. Bu kereste, genellikle iç marangozluk işleri ve doğramalarda, müzik aletlerinde, kontrplak yapımında soyma kaplama, levha üretiminde vb. alanlarda kullanılır.